تفاوت End-to-End Encryption در واتس‌اپ، اینستاگرام و سایر شبکه‌های اجتماعی

مقدمه

رمزنگاری سرتاسری (End-to-End Encryption - E2EE) یکی از مهم‌ترین فناوری‌های امنیتی در پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی است که برای حفاظت از مکالمات در برابر شنود و دسترسی غیرمجاز به کار می‌رود. با این فناوری، پیام‌ها تنها برای فرستنده و گیرنده قابل خواندن هستند و حتی شرکت ارائه‌دهنده خدمات نیز قادر به مشاهده محتوای آن‌ها نیست. در این مقاله، تفاوت‌های پیاده‌سازی این فناوری در واتس‌اپ، اینستاگرام و سایر پلتفرم‌های ارتباطی بررسی می‌شود.

رمزنگاری سرتاسری در واتس‌اپ

واتس‌اپ از سال ۲۰۱۶ رمزنگاری سرتاسری را برای تمامی چت‌های شخصی خود به‌طور پیش‌فرض فعال کرده است. این برنامه از پروتکل سیگنال (Signal Protocol) برای رمزگذاری پیام‌ها استفاده می‌کند.

ویژگی‌های رمزنگاری در واتس‌اپ:

• فعال‌سازی پیش‌فرض: تمام پیام‌های متنی، صوتی، تصویری و تماس‌ها رمزگذاری‌شده هستند.
• عدم ذخیره پیام‌ها روی سرور: پیام‌ها پس از ارسال از سرورهای واتس‌اپ حذف می‌شوند.
• رمزنگاری تماس‌های صوتی و تصویری: تمامی تماس‌های برقرار شده در واتس‌اپ به‌طور سرتاسری رمزگذاری‌شده هستند.
• عدم رمزگذاری بکاپ‌ها به‌صورت پیش‌فرض: اگر کاربران از پیام‌های خود بکاپ بگیرند (مثلاً در Google Drive یا iCloud)، این نسخه‌ها به‌طور پیش‌فرض رمزنگاری نمی‌شوند، مگر اینکه کاربر این قابلیت را فعال کند.

رمزنگاری سرتاسری در اینستاگرام

اینستاگرام که متعلق به متا (Facebook سابق) است، از رمزنگاری سرتاسری برای پیام‌ها پشتیبانی می‌کند اما تفاوت‌هایی با واتس‌اپ دارد:

• فعال‌سازی دستی: رمزنگاری سرتاسری به‌طور پیش‌فرض فعال نیست و باید توسط کاربر برای هر مکالمه فعال شود.
• محدود به چت‌های خصوصی: این قابلیت تنها در چت‌های دو نفره در دسترس است و برای گروه‌ها ارائه نشده است.
• ذخیره‌سازی فراداده (Metadata): برخلاف واتس‌اپ، متا برخی از اطلاعات مرتبط با مکالمات (مانند زمان ارسال پیام) را ذخیره می‌کند.
• هنوز در حال توسعه: متا اعلام کرده که قصد دارد رمزنگاری سرتاسری را به‌طور کامل در پیام‌رسان اینستاگرام و مسنجر فیسبوک پیاده‌سازی کند، اما این روند هنوز تکمیل نشده است.

رمزنگاری سرتاسری در سایر پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی

۱. سیگنال (Signal)

سیگنال یکی از امن‌ترین پیام‌رسان‌های موجود است که رمزنگاری سرتاسری را به‌طور پیش‌فرض برای تمامی پیام‌ها و تماس‌ها اعمال می‌کند. ویژگی‌های اصلی سیگنال:

• عدم ذخیره متاداده: سیگنال برخلاف واتس‌اپ و اینستاگرام، هیچ‌گونه اطلاعاتی در مورد ارتباطات کاربران ذخیره نمی‌کند.
• قابلیت تأیید کلیدهای رمزگذاری: کاربران می‌توانند کلیدهای امنیتی را برای اطمینان از عدم دخالت اشخاص ثالث بررسی کنند.

۲. تلگرام (Telegram)

تلگرام به‌طور پیش‌فرض از رمزنگاری سرتاسری برای تمامی چت‌ها استفاده نمی‌کند. این برنامه از Client-Server Encryption استفاده می‌کند که به تلگرام اجازه می‌دهد پیام‌ها را روی سرورهای خود نگه دارد.

• چت‌های عادی: رمزنگاری سمت سرور انجام می‌شود، به این معنی که تلگرام به پیام‌های کاربران دسترسی دارد.
• چت‌های مخفی (Secret Chat): فقط این نوع چت‌ها از رمزنگاری سرتاسری استفاده می‌کنند.

۳. فیسبوک مسنجر (Facebook Messenger)

• رمزنگاری سرتاسری به‌طور پیش‌فرض غیرفعال است.
• باید از "Secret Conversations" برای رمزنگاری استفاده کرد.
• تماس‌های صوتی و تصویری تنها در این حالت رمزنگاری‌شده هستند.

۴. iMessage (اپل)

• تمام پیام‌ها به‌طور پیش‌فرض رمزگذاری شده‌اند.
• پیام‌ها در صورت همگام‌سازی با iCloud رمزگذاری سرتاسری ندارند، مگر اینکه iCloud Keychain فعال شود.
• تماس‌های FaceTime به‌صورت سرتاسری رمزگذاری‌شده هستند.

مقایسه کلی

پیام‌رسان	رمزنگاری سرتاسری پیش‌فرض	تماس‌های رمزگذاری‌شده	سطح امنیت
واتس‌اپ	بله	بله	بالا
اینستاگرام	خیر (باید فعال شود)	خیر	متوسط
تلگرام	فقط در "چت مخفی"	بله (در چت مخفی)	متوسط
سیگنال	بله	بله	بسیار بالا
فیسبوک مسنجر	خیر (باید فعال شود)	بله (در چت مخفی)	متوسط
iMessage	بله	بله (FaceTime)	بالا

نتیجه‌گیری

اگر به دنبال بالاترین سطح امنیت هستید:

• سیگنال (Signal) بهترین گزینه است، زیرا به‌طور کامل از رمزنگاری سرتاسری استفاده می‌کند و حتی متاداده‌ها را ذخیره نمی‌کند.
• واتس‌اپ نیز امنیت بالایی دارد، اما ذخیره‌سازی بکاپ‌ها بدون رمزنگاری می‌تواند یک نقطه ضعف باشد.
• تلگرام تنها در چت‌های مخفی از رمزنگاری سرتاسری بهره می‌برد.
• اینستاگرام و فیسبوک مسنجر هنوز رمزنگاری سرتاسری را به‌طور پیش‌فرض فعال نکرده‌اند.

پیشنهاد نهایی

• اگر امنیت برایتان مهم است، از سیگنال یا واتس‌اپ استفاده کنید.
• در تلگرام، برای امنیت بیشتر از چت‌های مخفی استفاده کنید.
• در اینستاگرام و فیسبوک مسنجر، رمزنگاری را به‌صورت دستی فعال کنید.

رمزنگاری سرتاسری (End-to-End Encryption - E2EE) یکی از مهم‌ترین فناوری‌های امنیتی در پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی است که برای حفاظت از مکالمات در برابر شنود و دسترسی غیرمجاز به کار می‌رود. با این فناوری، پیام‌ها تنها برای فرستنده و گیرنده قابل خواندن هستند و حتی شرکت ارائه‌دهنده خدمات نیز قادر به مشاهده محتوای آن‌ها نیست.